Để giải đáp thắc mắc của chị Thảo, trước tiên phải tìm hiểu khái niệm cầm cố tài sản là gì? Cầm cố tài sản là việc một bên (bên cầm cố) giao tài sản thuộc quyền sở hữu của mình cho bên kia (bên nhận cầm cố) để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ (Theo Điều 309 Bộ luật Dân sự 2015). Còn thế chấp tài sản là việc bên thế chấp dùng tài sản thuộc sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ và không giao tài sản cho bên nhận thế chấp (Theo khoản 1 điều 317 Bộ luật Dân sự).

Trên thực tế, trong các giao dịch dân sự, giao dịch vay với ngân hàng, việc “cầm cố sổ đỏ” là thế chấp quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Nghĩa là bên thế chấp phải giao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho bên nhận thế chấp.

“Cầm cố sổ đỏ có bắt buộc là chính chủ không?” là thắc mắc được nhiều người quan tâm. Ảnh minh họa

Khoản 1 Điều 167 Luật đất đai 2013 quy định rõ: Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất theo quy định của Luật này.

Ngoài ra, theo Điều 292, Khoản 1 Điều 295, Khoản 1 Điều 317 Bộ luật Dân sự 2015 thì: Tài sản bảo đảm, tài sản thế chấp phải thuộc quyền sở hữu của bên bảo đảm, bên thế chấp (trừ trường hợp cầm giữ tài sản, bảo lưu quyền sở hữu).

Như vậy, việc thế chấp quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho ngân hàng phải do chính chủ sở hữu thực hiện (hoặc người đại diện hợp pháp). Bên cạnh đó, để có thể thế chấp được thì các loại giấy tờ còn phải qua giai đoạn công chứng, nên có thể khẳng định, cháu trai chị Thảo dù lấy trộm được sổ đỏ cũng không thể thế chấp được vì không phải chính chủ.

Đó là chưa kể các ngân hàng đều có quy định khá chặt chẽ, cụ thể về việc kiểm tra quyền sở hữu của người bảo đảm, thế chấp; hơn nữa thế chấp liên quan đến quyền sử dụng đất đều phải qua công chứng. Vì vậy, trong trường hợp cháu trai chị Thảo vẫn thế chấp sổ đỏ được thì nên xem xét lại ngân hàng nhận thế chấp vì rất có thể giao dịch viên đã vi phạm nghiệp vụ ngân hàng, thậm chí là có dấu hiệu đồng phạm.

Linh Phương (TH)